آموزش کامل تخته نرد؛ راهنمای ۰ تا شروع به بازی

بازی تخته نرد به عنوان یک سرگرمی سنتی جایگاه ویژه ای در میان علاقمندان به بازیهای تخته ای و رومیزی دارد بطوریکه حتی برای شرط بندی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.

تخته نرد از جمله بازیهای معروف و تاریخی ایرانیان است که امروزه نیز بطور گسترده و در نقاط گوناگون جهان بازی میشود و همچنان طرفداران بسیاری دارد، یکی از دلایل این محبوبیت فرآیند ساده آموزش و یادگیری میباشد. این سرگرمی قدیمی توانسته توجه نسل های مختلف از علاقمندان به بازی و سرگرمی را به خود جلب کند بطوریکه امروزه حتی نسخه های آنلاین بازی تخته نرد نیز در فضای اینترنت و نیز کازینوهای آنلاین یا سایت های شرط بندی وجود دارد.

تاریخچه بازی تخته نرد

پیشتر در نوشته جداگانه ای به بررسی تاریخچه بازی تخته نرد پرداخته ایم، بر اساس اسناد معتبر و تاریخی موجود این بازی در دوران حکومت ساسانیان و توسط وزیر باهوش دربار، بزرگمهر، ساخته شده است. همچنین یکی از مهمترین این اسناد مربوط به یافته های باستان شناسان در شهر سوخته میباشد که از وجود تخته نرد در ایران و در ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح خبر میدهد.

تخته نرد یک بازی دو نفره است که هدف اصلی بازیکنان آن است که با انداختن ۲ تاس بازی و بر مبنای جمع اعداد بدست آمده مهره های خود را در جهت حرکت عقربه های ساعت در زمین بازی حرکت دهند تا نهایتا آنها را از صفحه بازی خارج نمایند، در پایان بازیکنی که زودتر موفق به خارج کردن مهره های خود گردد برنده خواهد بود.

آموزش بازی تخته نرد

در ادامه این نوشته به آموزش کامل چگونگی انجام بازی پرداخته خواهد شد، دقت داشته باشید که این راهنما برای آموزش مبتدی تا مرحله شروع به بازی تهیه گردیده است.

تاس ریختن و حرکت دادن مهره ها

بازی با پرتاب کردن تاس توسط هر دو بازیکن آغاز میگردد و آن بازیکنی که شماره تاس بیشتری را بدست آورده باشد بازی را شروع خواهد نمود {در صورت تساوی نتیجه تاس ها این مرحله تا زمانی که یکی از بازیکن ها به عنوان برنده مشخص شود تکرار میگردد}، حال بازیکنی که آغاز کننده است بر اساس همان نتیجه پرتاب تاس ها بازی را شروع خواهد کرد و نیازی به تاس اندازی مجدد نمیباشد.

به عنوان مثال اگر نتیجه پرتاب تاس بازیکن شماره یک عدد ۳ باشد و تاس بازیکن شماره دو عدد ۵ باشد بنابراین بازیکن شماره یک بازی را با اعداد ۳ و ۵ آغاز مینماید و مهره های خود را در زمین به حرکت در می آورد، همچنین حرکت دادن مهره ها تابع شرایط زیر می باشد:

• مهره باید بر اساس عدد بدست آمده به سمت یک خانه باز که بوسیله دو مهره و یا تعدادی از مهره های رقیب اشغال نشده باشد حرکت داده شود.
• اعداد بدست آمده از دو تاس برای حرکت دادن مهره ها به صورت جدا هستند، با اینحال در شرایط لازم بازیکن اختیار نحوه به حرکت درآوردن مهره مورد نظر خود را خواهد داشت. به عنوان نمونه بازیکنی که تاس هایش ۵ و ۲ باشد میتواند یک مهره را ۵ خانه و مهره دیگر را ۲ خانه به حرکت در آورد.
• بعد از ریختن تاس ها اگر عددهای جفت یکسان بدست بیایند به آن معنی است که بازیکن ۴ بار حرکت مهره هایش از آن عدد را بدست آمده انجام میدهد، یعنی به عنوان نمونه جفت ۶ امکان ۴ حرکت ۶ تایی را به بازیکن میدهد.
• بازیکن میبایست مهره هایش را تا نهایت خانه ممکن به حرکت در آورد و بیشترین حرکت ممکن را بازی کند.

مهره زدن

در بازی تخته نرد “Backgammon” اصطلاحا به خانه ای که تنها توسط یک مهره اشغال شده باشد «تک» گفته میشود. اگر حرکت مهره های یک بازیکن بر روی خانه تک حریف قرار بگیرد، در این وضعیت بازیکن میتواند مهره حریف را از زمین خارج نماید و در قسمتی از تخته نرد که میان دو طرف زمین بازی است و به اصطلاح «بار» نامیده میگردد قرار دهد. مهره هایی که بر روی قسمت بار قرار میگیرند صاحب مهره را موظف به رعایت نکاتی میکنند که شرح این موارد بصورت زیر میباشد:

• هنگامی که بازیکنی دارای مهره های زده شده و قرار گرفته بر روی قسمت بار میباشد مجبور است که در نوبت بازی خود ابتدا مهره های قسمت بار را وارد زمین نماید.
• در حالتی که خانه ای برای وارد کردن مهره باز وجود نداشته باشد آنگاه نوبت بازیکن از دست رفته محسوب میگردد.
• در ۶ خانه چینش آخر بازی نمی توان مهره حریف را زد و دوباره آن را حرکت داد.

خارج کردن مهره ها

در صورتیکه بعد از ریختن تاس ها و برای حرکت مهره ها در خانه مورد نظر هیچ مهره ای قرار نداشته باشد و به شرطی که در خانه های بعدی هم مهره ای قرار نگرفته باشد، میتوان مهره را از نزدیک ترین خانه قبل از عدد تاس برداشت. به عنوان مثال اگر همه مهره های بازیکنی در خانه های ۱، ۲ و ۳ جمع شده باشند و نتیجه پرتاب تاس ۴ و ۶ بدست بیاید آنگاه بازیکن میتواند دو مهره را از خانه ۳ خارج نماید، البته اگر در خانه شماره ۵ مهره ای وجود داشته باشد نمیتواند با تاس ۴ مهره را خارج کرد و باید این تاس را بازی نمود.

اگر تاس جفت بیاید بازیکن میتواند تا چهار مهره از خانه عدد تاس را خارج کند. به عنوان نمونه اگر تاس جفت ۳ باشد و چهار مهره در خانه ۳ باشد بازیکن میتواند هر چهار مهره را خارج کند. علاوه بر این در صورتیکه کمتر از چهار مهره در خانه ۳ وجود داشته باشد، بازیکن میتواند تاس ۳ باقیمانده را از خانه ۲ بردارد {در حالتی که خانه ۴، ۵ و ۶ خالی باشد}.

هنگامیکه بازیکنی در خانه ۶ مهره حریف را بزند در هنگام بازی برای تک ندادن در حالیکه مهره مورد نظر تاس را در اختیار دارد نباید مهره دیگری را بازی نماید. به عنوان نمونه اگر ۲ مهره در خانه ۵ دارد و مهره حریف نیز بر روی بار قرار دارد و تاس ۵ و ۲ بدست آمده باشد آنگاه بازیکن تنها در صورتی قادر به حرکت دادن مهره خانه ۵ به دو خانه جلوتر میباشد که در خانه ۲ هیچ مهره ای برای خارج کردن وجود نداشته باشد.

پایان بازی پس از بیرون آوردن مهره ها

پس از آنکه مهره ها در سمت بازیکن جمع شدند وی باید با حرکت دادن آنها پس از هر پرتاب تاس شروع به خارج کردن مهره ها از زمین بازی نماید. بطور مثال اگر تاس ۲ و ۵ باشد بازیکن قادر خواهد بود یک مهره از خانه ۵ و یک مهره از خانه ۲ را بازی نماید و یا در حالتی که در این خانه ها مهره ای نباشد با سایر مهره ها نتیجه تاس را بازی کند. مثلا با تاس ۵ میتوان یک مهره را از خانه ۶ به خانه ۱ حرکت داد و سپس برای تاس ۲ یک مهره از سایر خانه ها را بازی کرد.

قوانین و انواع حالت ها در بازی تخته نرد

همانطور که پیشتر نیز توضیح داده شد اگر پس از تاس ریختن در خانه مورد نظر مهره ای وجود نداشته باشد و با شرط اینکه در خانه های بعدی هم مهره ای نباشد، بازیکن میتواند مهره را از نزدیکترین خانه قبل از عدد تاس بردارد و اگر عدد تاس یکسان و جفت بدست بیاید میتواند چهار مهره را از خانه عدد تاس خارج نماید.

مارس

در صورتیکه بازیکنی بتواند تمام مهره های خود را از بازی خارج نماید و این در حالی باشد که حریفش هنوز موفق نشده باشد اولین مهره خود را از بازی بیرون بیاورد، در این وضعیت حریف وی مارس شده و این پیروزی برای برنده ۲ امتیاز محاسبه میگردد {پیروزی در حالت عادی هر دور از پیروزی ۱ امتیاز محاسبه میشود}.

مارس سیاه

در حالیتکه بازیکنی بتواند تمام مهره های خود را از بازی خارج نماید و حریف او هنوز هیچ مهره ای را از بازی بیرون نیاورده باشد و نیز حداقل یک مهره در خانه خودی وی باقیمانده داشته باشد اصطلاحا حریف مارس سیاه (مارس بزرگ) شده است. در این وضعیت پیروزی برای بازیکن برنده ۳ امتیاز به همراه خواهد آورد.

داو دادن

تاس داو یا کیوب داو به تاسی گفته میشود که برای داو دادن استفاده میگردد و کمی از تاس های عادی بزرگتر است، همچنین آنطور که در تصویر نیز مشاهده میکنید، بر روی تاس داو شماره های ۲، ۴، ۸، ۱۶، ۳۲ و ۶۴ درج شده است. داو دادن یک توافق بین طرفین بازی است بطوریکه در هر زمان که هر کدام از دو بازیکن فکر کنند برنده بازی هستند میتوانند از حریف خود بخواهند که باخت را قبول نماید و یا در صورت نپذیرفتن باخت امتیاز نتیجه بازی دوبرابر در نظر گرفته شود.

توافق اینچنینی به این خاطر است که وقتی اختلاف زیادی بین دو رقیب وجود دارد طرفین مجبور نباشند که بازی را تا انتها ادامه دهند، البته باید توجه داشت که شاید بازیکنی که در این مرحله ضعیف تر عمل کرده است در ادامه با بدست آوردن تاس های خوب بتواند نتیجه نهایی را به نفع خود تغییر دهد. داو دادن برای هر بازیکن میتواند یکبار در طول بازی و قبل از تاس ریختن انجام گیرد.

قبول کردن و یا رد کردن داو

در حالتی که حریف پیشنهاد داو را رد کند یعنی آن دور از رقابت تمام شده است و دور بعدی بازی آغاز می شود ولی در صورتیکه داو را بپذیرد بازی ادامه پیدا میکند و امتیاز آن در عدد تاس داو ضرب میگردد. در این حالت تاس داو در اختیار بازیکنی که داو را قبول کرده است قرار خواهد گرفت و عدد شماره ۲ تاس داو را قرار میگیرد که البته اختیار برای داو دوباره نیز وجود دارد.

در سوی دیگر بازیکنی که پیشنهاد داو داده با تاس داو کاری نخواهد داشت، بازی ادامه خواهد یافت تا جاییکه بازیکنی که داو را قبول کرده احساس کند در وضعیت پیروزی قرار دارد و بر روی داو حریف درخواست داو بدهد که اینبار تاس داو روی عدد ۴ میباشد و در این حالت نیز حریف حق انتخاب برای قبول کردن داو یا رد آن را خواهد داشت.

در این مرحله اگر درخواست داو رد شود ۲ امتیاز واگذار میشود و اگر بازیکن داو را قبول کند امتیاز بازی ۴ میباشد و نتیجه هر دست در عدد تاس داو ضرب خوهد شد.

این بدین معنی است که بطور مثال اگر بازیکن مارس شود و تاس داو روی ۴ باشد در این حالت ۸ امتیاز را از دست داده است، در حالیکه در وضعیت معمولی اگر بازیکن ببازد و تاس داو روی عدد ۲ باشد بازیکن ۲ امتیاز را از دسته داده است. همچنین در صورتی که بازیکن بازی را نماید و تاس داو روی ۱۶ باشد به معنی از دست دادن ۴۸ امتیاز میباشد.

برای مشارکت در تکمیل این راهنما میتوانید دیدگاه و دانش خود در زمینه بازی تخته نرد را در قسمت نظرات با سایرین به اشتراک بگذارید.

لیلاج